IX Ogólnopolska Konferencja Dydaktyki Akademickiej „Ideatorium” - Konferencja - BRIDGE of Knowledge

Konferencja IX Ogólnopolska Konferencja Dydaktyki Akademickiej „Ideatorium”

Data wydarzenia

7-8 czerwca 2024
Politechnika Gdańska
Europe/Warsaw strefa czasowa

Wystąpienia ustne - abstrakty

Elena Atanasiu
Truckee Meadows Community College (TMCC), Reno, NV, USA

eleni.siu@gmail.com
„Model edukacyjny HyFlex: Jeden kurs, trzy różne formy uczestnictwa”

 

Model edukacyjny HyFlex (Hybrid Flexible) łączy naukę w kontakcie bezpośrednim oraz naukę online (synchroniczną i asynchroniczną), aby sprostać różnorodnym potrzebom studentów. Model oferuje dużą elastyczność pod względem sposobu uczestnictwa i wymaga od osoby prowadzącej zaprojektowania kursu akademickiego z myślą o tej elastyczności. Przygotowując się do nauczania w modelu HyFlex, prowadzący/a musi brać pod uwagę wartości takie jak: wybór formy uczestnictwa osoby uczącej się, równoważność wyników uczenia się, ponowne wykorzystanie artefaktów edukacyjnych, dostępność i równość zaangażowania. Aby skutecznie wprowadzić model HyFlex, nauczyciele muszą dostosować metody nauczania, w tym przemyślenie zasad współpracy, wykorzystanie technologii do budowy społeczności uczących się, modyfikację zadań i systemu ocen. Elastyczność, innowacyjność i wykorzystanie wsparcia instytucjonalnego są kluczowe w planowaniu kursu HyFlex, podobnie jak jasne zasady (n)etykiety, zarządzanie różnorodnością metod nauczania i otwartość na opinie studentów.

 

Agnieszka Bartłomiejczyk
Politechnika Gdańska, Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej

agnieszka.bartlomiejczyk@pg.edu.pl
„Od studenta do belfra – rzecz o dojrzewaniu”

 

Dzisiejszy świat charakteryzujący się powszechnym dostępem do informacji dzięki rozwojowi internetu stawia przed nauczycielem wiele wyzwań. Rola nauczyciela jako głównego źródła informacji uległa znacznej zmianie. Zamiast być źródłem wiedzy, nauczyciel staje się przewodnikiem w świecie informacji dostępnych w sieci. Pomaga uczniom/studentom w selekcji, interpretacji i ocenie wiarygodności informacji. Współczesny nauczyciel nieustannie próbuje dostosować się do stawianych przed nim wymagań, rozwija swoje kompetencje, a na prowadzonych przez siebie zajęciach stara się wprowadzić szeroki wachlarz nowatorskich metod używając często nowych technologii.
Ale czy to wystarczy?
Wystąpienie stanowi rodzaj autorefleksji nad krętą i długą drogą jaką pokonujemy od podjęcia studiów (a może nawet i wcześniej) do pełnienia roli nauczyciela. Ważnym etapem tej drogi jest zrozumienie, że „problematyka stosunku nauczyciela do ucznia jest problematyką lustra” oraz że „postępowanie nauczyciela znajduje odbicie w realiach uczniów, w ich stosunku do nauczyciela”. Metafora lustra w relacji nauczyciel-student podkreśla ich wzajemny wpływ.
Z jednej strony wysiłek włożony przez nauczyciela w jego pracę może zostać odbity w zachowaniach studentów, z drugiej strony postawa i reakcja studentów może wpływać na nauczyciela i jego podejście do pracy dydaktycznej. Ujrzenie w lustrze nie siebie samego (czyli belfra), ale swojego ucznia/studenta jest oznaką dojrzałości nauczyciela oraz może się przyczynić do lepszego osiągnięcia celów edukacyjnych.
Wierzę, że nigdy nie jest na to za późno!

 

Andrzej Borkowski
Politechnika Warszawska, Wydział Geodezji i Kartografii

andrzej.borkowski@pw.edu.pl
„Uczenie się przez dociekanie na przykładzie interdyscyplinarnego przedmiotu BIM” 

 

Uczenie się przez dociekanie (IBL, ang. Inquiry-Based Learning) to jedna z najbardziej efektywnych metod nauczania, wpisująca się w trend konstruktywizmu. Jej głównym założeniem jest dominująca rola zaktywizowanego poznawczo studenta, który podobnie jak badacz ma okazję do stawiania pytań, testowania hipotez i rozwiązywania problemów poprzez wykorzystywanie szerokiego spektrum narzędzi i technik. Efektem pracy metodą IBL zwykle jest prezentacja lub utwór. W ramach przeprowadzonego eksperymentu, metoda IBL została wykorzystana podczas interdyscyplinarnego przedmiotu „Modelowanie informacji o budynku (BIM)”, prowadzonego na studiach magisterskich, w Politechnice Warszawskiej. Celem zajęć było rozwiązanie konkretnego problemu, opracowanie manuskryptu naukowo-technicznego, który jednocześnie może stanowić podstawę publikacji naukowej.
Studenci w ramach ćwiczeń projektowych zostali zaznajomieni z technikami i narzędziami IBL, następnie zostały im przedstawione tematy problemowe i badawcze. Uczestnicy zajęć wybierali zagadnienie spośród zaprezentowanych lub samodzielnie kreowali temat zainteresowania. Podczas realizacji zajęć używano m.in.: wzajemnej oceny (ang. peer learning), lekcji ciszy Montessori czy superwizji. Studenci nie byli oceniani cyfrowo, a jedynie oznaczano ich aktywność w formie plusów oraz skupiano się na przekazywaniu szybkiej i pełnej informacji zwrotnej (ang. feedback). Zajęcia zostały zakończone samooceną oraz ankietą, z której wynika że autorytatywny proces nauczania jest zdecydowanie lepszym wyborem niż proces autorytarny czy liberalny.

 

Natalia Bróż, Piotr Nazarko
Politechnika Rzeszowska

n.broz@prz.edu.pl oraz pnazarko@prz.edu.pl  
„Kształcenie skoncentrowane na studencie: pilotażowa zmiana formy ćwiczeń z mechaniki”

 

Z przeprowadzonej wśród studentów ankiety wynika, że największym wyzwaniem w trakcie ćwiczeń prowadzonych w formie tablicowej są dla nich trudności w komunikacji z nauczycielem (zadawanie pytań, gdy coś jest niejasne) oraz lęk przed ośmieszeniem się (gdy rozwiązują zadania przy tablicy). Anonimowo zgłaszają potrzebę dokładniejszego tłumaczenia zadań, a jednak w większości rezygnują z uczęszczania na wykłady, nie wykorzystują dyżurów dydaktycznych, preferując natomiast korepetycje. Z tego względu ćwiczenia z Mechaniki teoretycznej na kierunku budownictwo (drugi semestr studiów I stopnia), przyjęły pilotażowo formę pracy grupowej. Studenci zostali podzieleni na zespoły, w których przydzielają sobie zadania z przygotowanego w tym celu konspektu (odwrócona klasa) i rozwiązują je bazując przede wszystkim na wiedzy wyniesionej z wykładu. Odpowiedzialnością zespołu jest opanowanie materiału przez wszystkich jego członków (uczenie się, przez uczenie innych) i ma to swoje odzwierciedlenie w zasadach zaliczenia. Podejście to wymagało także zmiany roli nauczyciela, który chodząc po sali przygląda się pracy poszczególnych studentów i zespołów. Pokazuje co jest dobrze, lecz unika dawania gotowych odpowiedzi, zadając jedynie pytania, które pozwolą studentom samodzielnie znaleźć odpowiedź. Takie podejście, skoncentrowane na studencie, ma także na celu rozwijanie kompetencji miękkich, takich jak umiejętność komunikacji, rozwiązywania problemów, pracy zespołowej, rozwiązywania konfliktów, zarządzania sobą w czasie. Studenci mają także możliwość samodzielnego ocenienia swoich kompetencji.

 

Agnieszka Chrząszcz, Kamila Gandecka
Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie, Centrum e-Learningu i Innowacyjnej Dydaktyki

jagniech@agh.edu.pl  oraz kgandecka@agh.edu.pl
„Dydaktyka pełna talentów”

 

Czy każdy z nas ma jakiś talent? Zdecydowanie tak i jest ich wiele. Dokładnie 34 talenty, które opisał Instytut Gallupa, dając wskazówki do pracy nad nimi. Te talenty to nasze mocne strony, punkty wyjścia do dalszych działań rozwojowych, zastanawiania się nad swoim warsztatem pracy i posiadanymi kompetencjami.
Kierując się tym założeniem w 2023 roku, w ramach ścieżki rozwojowej zaproponowanej przez Centrum e-learningu i Innowacyjnej Dydaktyki, zaprosiliśmy 130 osób, w tym przede wszystkim dydaktyków, do przyjrzenia się swoim mocnym stronom i rozpoczęcia przygody z talentami. Każda osoba uczestnicząca w programie miała możliwość wykonania testu z pełnym raportem i następnie wzięła udział w warsztacie dającym podstawowe wskazówki jak czytać swoje talenty i wykorzystywać je w codzienności zawodowej.
To doświadczenie pokazało nam, że praca z mocnymi stronami zaproponowana przez Instytut Gallupa jest świetnym uzupełnieniem naszego program rozwojowy dla AGH i stanowi jego ważne rozwinięcie, pozwalając na świadome planowanie innych działań.
W wystąpieniu podzielimy się naszym doświadczeniem z pilotażu programu w AGH. Zapytaliśmy osoby uczestniczące o opinie, zebraliśmy nasze refleksje aby opowiedzieć o tym, co świetnie się sprawdziło oraz o kilku trudniejszych momentach.

 

Joanna Ciesielska-Klikowska
Uniwersytet Łódzki 

joanna.ciesielska@uni.lodz.pl
„Dialog i feedback - klucz do skutecznej edukacji”

 

Prezentacja koncentruje się na znaczeniu dialogu między wykładowcami a studentami oraz na roli, jaką odgrywa feedback w doskonaleniu procesu dydaktycznego. Wychodząc naprzeciw wyzwaniom związanym z niską skutecznością tradycyjnych metod zbierania opinii, takich jak ankiety studenckie, które często pozostają nieuzupełnione, proponuję innowacyjne podejście w postaci organizowania sesji "ciesz się i psiocz" (enjoy and complain). Sesje te stanowią otwarte forum, na którym studenci mogą swobodnie wyrażać swoje opinie na temat elementów kursu, któreim się podobają, jak i tych, które budzą ich niezadowolenie.
Wystąpienie skupia się na prezentowaniu prowadzonych przeze mnie w każdym semestrze sesji "ciesz się i psiocz", na ukazaniu wpływu na wzrost zaangażowania studentów oraz na sposobie, w jaki otwarta wymiana myśli przyczynia się do tworzenia bardziej inkluzywnego i reagującego na potrzeby środowiska edukacyjnego. Analiza opiera się na bezpośrednich obserwacjach, przykładach wprowadzonych zmian w kursie w odpowiedzi na otrzymany feedback oraz na porównaniu zaangażowania studentów przed i po wprowadzeniu sesji.
Ponadto, wystąpienie rozważa wyzwania związane z implementacją takich sesji, w tym potrzebę budowania otwartej i szanującej różnorodność opinii atmosfery, oraz sposoby przekształcania negatywnego feedbacku w konstruktywne działania edukacyjne. Zostanie również omówione, w jaki sposób tradycyjne metody zbierania opinii, takie jak ankiety, mogą zostać zintegrowane z bardziej interaktywnymi formami dialogu, aby zapewnić ciągłe doskonalenie jakości nauczania.

 

Rafał Cupiał
trener biznesu 

kontakt@rafalcupial.pl
„Kultura Feedbacku - fundament nowoczesnej edukacji” - wykład otwarcia

 

W rosnącej złożoności dzisiejszego świata, umiejętność adaptacji, generowania innowacyjnych rozwiązań i nieustanne nastawienie na rozwój stają się kluczowe.
Odkryjemy, jak konstruktywna kultura feedbacku transformuje metody nauczania, procesy dydaktyczne oraz ścieżki rozwoju, zarówno uczących się, jak i nauczających - stając się motorem napędowym do ciągłego wzrostu - osobistego, edukacyjnego i zawodowego.
Dowiemy się, jak można świadomie wplatać różne narzędzia feedbackowe w codzienną praktykę edukacyjną, prowadząc do pogłębienia zaangażowania, zwiększenia autonomii, agencyjności i samosterowności uczących się, a i również ich rezyliencji na błędy i porażki.
Poznamy praktyki i struktury feedbackowe, które wprowadzą poczucie intencjonalności, przynależności i psychologicznego bezpieczeństwa w sieci i społeczności edukacyjne.
Poruszymy takie zagadnienia, jak:

  • różne rodzaje feedbacku, ich funkcje i aplikacje
  • błyskawiczne prototypowanie, testowanie i iterowanie
  • tworzenie kontraktów feedbackowych w relacjach i grupach
  • budowanie bezpieczeństwa dookoła błędów i pomyłek
  • wzmacnianie nastawienia rozwojowego uczących się

Rafał Cupiał
trener biznesu 

kontakt@rafalcupial.pl
Fundamenty Kultury Feedbacku - wprowadzenie praktyczne - warsztaty na trawie

 

Czas przekształcić teorię w praktykę - to interaktywny warsztat, który ma na celu wyposażenie uczestników w konkretne narzędzia efektywnego wdrażania kultury feedbacku w środowisku edukacyjnym. Poprzez serię doświadczalnych ćwiczeń i praktycznych wyzwań, będziemy mieli okazję pogłębić swoje zrozumienie dynamik informacji zwrotnej.
Czego można się spodziewać?

  • krótkiej facylitacji, mapującej z jakimi napięciami dookoła zastosowania feedbacku zmagają się uczestnicy
  • serii angażujących ćwiczeń, które zobrazują, jak różne formaty feedbacku mogą się przyczyniać do rozwoju innowacji, adaptacyjności i rezyliencji
  • pogłębiającej sesji pytań i odpowiedzi, podczas której wspólnie odkryjemy potencjalne praktyki do przetestowania w konkretnych sytuacjach edukacyjnych
  • swobodnej, ciepłej i wieczornej atmosfery, w tym prowadzącego, który nie stroni od dynamicznych interakcji z publicznością i improwizacyjnego poczucia humoru.

 

Joanna Czerska
Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

joanna.czerska@pg.edu.pl
„Studencki feedback. Zmora czy wsparcie?”

 

Często o studenckim feedbacku myślimy jako o niesprawiedliwej ocenie naszej pracy wykonanej przez studentów byle jak. A gdyby to zmienić? Gdyby zaprosić studentów do udzielenia nam informacji zwrotnej o tym czego im zabrakło, a czego było za dużo? Co moglibyśmy zmienić, by ich wesprzeć w poznawaniu tematu naszych zajęć? A gdyby dać im możliwość dawania bieżącej informacji zwrotnej, która pozwoliłaby nam się doskonalić w trakcie trwania semestru? Podczas prelekcji podzielę się tym w jaki sposób przygotowuję studentów do udzielenia mi feedbacku oraz co otrzymuję w rezultacie. Wytłumaczę dlaczego proszę studentów o NIEanonimową informację zwrotną. Pokażę jak wartościowe są studenckie wskazówki i w jaki sposób wykorzystuję je do doskonalenia moich zajęć.

 

Przemysław Damski
Uniwersytet Łódzki

przemyslaw.damski@wsmip.uni.lodz.pl
„Przed wyruszeniem w drogę należy zebrać drużynę”. Odgrywanie ról w pracach grupowych 

 

Praca w grupach. Abstrakcja. Eufemizm indywidualnej pracy aktywnego studenta, na resztę znudzonej grupy. Niesprawiedliwa ocena. Z tym mnie, jako studentowi najczęściej kojarzyła się praca w grupach. Najgorsze, że początkowo jako dydaktyk popełniałem większość tych błędów. Rozmawialiśmy ze studentami o tylu międzynarodowych problemach, ale przecież nie dało się ich rozwiązać. Ten aktor czy instytucja mogli coś zrobić, ale nie robią.
A gdyby jednak? Postanowiłem dać moim studentom możliwość rozwiązania realnych problemów. Mieli wejść w rolę poszczególnych aktorów, którzy poruszają się w określonej rzeczywistości, nakładającej na nich ograniczenia. Dodatkowo, każdy z aktorów posiada własną specyfikę, obszar i metody działania. Pozarządowa organizacja międzynarodowa nie może działać jak państwo, tak samo jak mag nie może zachowywać się jak paladyn w grze RPG. Trzeba zatem dogłębnie poznać kartę właściwości aktora, a następnie zebrać drużynę, w której każdy ma ściśle określone zadanie, którego realizacja lub nie wpływa na powodzenie całej misji.
Studenci stają się ekspertami od konkretnych problemów, działającymi według ściśle określonych zasad i zmuszonych do wytłumaczenia swoich działań oraz przekonania o ich słuszności w ramach świata przedstawionego.
W swoim wystąpieniu omówię organizację pracy w grupie opartą o zasady SWW (sprawczość, współpraca, współzależność) zaczerpniętą z mechaniki gier RPG oraz Alcybiadesa. Przedstawię zalety i wady tej metody współpracy oraz wskażę, dlaczego mimo pewnych wad decyduję się pracować z jej użyciem i wciąż ja udoskonalać.

 

Tomasz Jankowski
Co-Founder & Chief Learning Officer w N&N Group Solutions Sp. z o.o.

tomasz.jankowski@nngsolutions.com
„Czy smoki zmienią system edukacji w Polsce?” - wykład otwarcia

 

Opowiem historię o smokach. Smoki to rodziny technologii AI, które latają wokół nas. Pierwszy z nich, który się rozpanoszył to GenAI, ale nadlatuje kilkanaście innych... Są niebezpieczne, czy też pozwolą Ci wnieść się na wyżyny efektywności dydaktycznej? 
Podzielę się tym, jak połączyć dorobek nauki w dziedzinie uczenia się i nauczania ze sztuczną inteligencją w codziennym funkcjonowaniu wykładowcy na uczelni. Pokażę, jak AI wpływa na edukację i dlaczego wykładowca korzystający z dorobku AI jest bardzo efektywny – m.in. jak dzięki AI może zastosować struktury aktywności, konteksty, transfer uczenia się, skuteczny feedback, spaced learning, distributed practice, jak stwarzać warunki do przywoływania informacji z pamięci, kierować uwagą, tworzyć momenty potrzeb uczenia się. Cały ten dorobek jest w Twoim zasięgu ręki Drogi Wykładowco! Walczysz zatem ze smokami, czy oswajasz, wsiadasz i lecisz? Co się stanie, jeśli na smokach będzie latać wielu wykładowców?

 

Tomasz Kamiński
Uniwersytet Łódzki, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych

tkaminski@uni.lodz.pl
„Jak napisać ze studentami książkę i dlaczego warto to robić?”

 

Zmotywowanie studentów do włożenia dużego wysiłku w przygotowanie pracy pisemnej nie jest łatwe. Jedną z metod przezwyciężenia tego problemu jest stworzenie konkurencyjnego środowiska z atrakcyjną nagrodą w postaci... prawdziwej publikacji. Przedstawię doświadczenia realizacji dwóch projektów finansowanych w ramach unijnego programu Jean Monnet Modules, w ramach których przygotowywałem ze studentami książki. Pokażę model pracy ze studentami, sposób włączenia zadań projektowych do zajęć oraz podzielę się przemyśleniami na temat wartości włączania zadań badawczych do dydaktyki. Pokażę też kilka migawek z Azji, bo elementem jednego z projektów były prezentacje rozdziałów studentów na uniwersytetach w Wietnamie i Tajlandii. Spróbuję Państwa przekonać, że stawianie studentom wysoko poprzeczki oczekiwań może prowadzić do zaskakująco dobrych rezultatów.

 

Agnieszka Kania
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki

agn.kania@uj.edu.pl
,,Od autobiografii edukacyjnej do filozofii nauczania. Ścieżka kształcenia nauczycieli i nie tylko”

 

Akademickie kształcenie do pracy w roli nauczyciela, ale także kształcenie do wykonywania wielu innych zawodów, powinno być kwestią głęboko przemyślaną, a jednocześnie pozwalającą także studentkom i studentom na wielorakie formy refleksji nad sobą oraz przygotowanie zestawu podstawowych i niezbywalnych zasad określających sposób podejścia do podejmowanej pracy (np. kwestie etyczne, relacje) w dużej mierze niezależnego od szybko zmieniającej się rzeczywistości. Podczas zajęć z dydaktyki oraz pragmatyki na kierunku filologia polska nauczycielska wprowadzam innowacyjną, inspirowaną ideami wypracowanymi na Columbia Teachers College w Nowym Jorku i uzupełnioną o typowo polskie potrzeby, ścieżkę kształcenia przyszłych polonistów. Spotkanie z dydaktyką języka polskiego zaczynamy od napisania autobiografii edukacyjnej, by przyjrzeć się uważnie swojemu doświadczeniu w kontaktach z nauczycielami i sposobami nauczania, a następnie określić, jakie działania można/warto kontynuować, a czego absolutnie nie wolno powielać lub trzeba się koniecznie od-uczyć. Przed poznaniem wymagań stawianych przed nauczycielami, czyli podstawy programowej (obecnie niezwykle opresyjnej ze względu na nadmiar treści nauczania), grupy studenckie tworzą wizerunek absolwentów swoich lekcji (elementy planowania z przyszłości). Wyniki tej pracy są zazwyczaj imponujące i niezwykle budujące, zatem utwierdzam uczestniczki i uczestników moich zajęć, że takie cele można osiągnąć nawet mimo niesprzyjających okoliczności wynikających z decyzji ministerialnych. Stosuję przy tym na przykład gry dydaktyczne. Przygotowywane lekcje poddajemy refleksji pod kątem ustaleń neurodydaktyki i warunków skutecznego uczenia (się), wykorzystujemy rutyny myślenia krytycznego i wszelkie inne metody pozwalające na indywidualizację i motywację wewnętrzną uczniów. Zwieńczeniem wielu godzin zajęć praktycznych jest przygotowanie przez studentki i studentów portfolio oraz opracowanie własnej filozofii nauczania z odwołaniem do sugerowanego spisu publikacji dydaktycznych. Prezentacja owej wizji bycia nauczycielką / nauczycielem języka polskiego oraz rozmowa na jej temat to kształt końcowego egzaminu z przygotowania dydaktycznego. Przystępujące do egzaminu osoby nie są przepytywane z określonego zakresu materiału. To ich zadaniem jest osobiste, poparte uzyskanymi w trakcie studiów wiedzą i doświadczeniem, przedstawienie zagadnienia i obrona tej wizji. Działa tu zasada: powiedz mi, co umiesz, czym chcesz się podzielić, co dla ciebie jest najważniejsze w pracy nauczyciela. Ta idea to ostatnia zachęta dla przyszłych nauczycieli, by takie samo podejście: d-oceniania stosowali wobec swoich uczennic i uczniów.

 

Błażej Kochański
Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

blazej.kochanski@pg.edu.pl
„Triki dydaktyki statystyki 2 - angażujące aktywności nie tylko na zajęcia ze statystyki” 

 

Statystyka jest postrzegana jako przedmiot nieprzystępny i trudny na praktycznie dowolnym kierunku studiów. To prawda, jest trudna, ale nie musi być nieprzystępna. W moim poszukiwaniu sposobów na “odczarowanie” statystyki nieustannie szukam inspiracji u kolegów i nieznajomych, autorów książek i menedżerów, w najbliższej okolicy i w dalekich krajach.
W trakcie wystąpienia będzie można usłyszeć dlaczego kostka do gry sprzedawana przez sklep Politechniki Gdańskiej wprowadza w błąd, o “zwiadzie bibliotecznym”, który sprawił, że większość studentów wypożyczyła książkę z biblioteki i nawet wybrane z niej fragmenty przeczytała; a podejrzewam, że niektóre z tych książek nie były wypożyczane od lat (!), o memach statystycznych tworzonych przez studentów i o tym, że pomogły one w zapamiętaniu trudnych tematów, o tym, jak studenci zaproponowali i przeprowadzili na wykładzie test statystyczny sprawdzający umiejętność rozróżniania dwóch napojów przez ochotnika (test wyszedł nadspodziewanie dobrze pod względem dydaktycznym), o tym, jak dobrze uczestnicy są w stanie oszacować wiek osoby na podstawie jej zdjęcia i dlaczego takie ćwiczenie jest “bogate w koncepty statystyczne”, o dwóch książkach noblistów (psychologa i pisarki), pomagających w dydaktyce statystyki, o tym, jak na wykładzie każdy wylosował swoje IQ, i co z tego wynikło. A także o tym, czy na egzaminie można mieć notatki, czy na sprawdzianach z komputerami można używać Google i szablonów z zajęć, i czy opłacało się od wiosny do jesieni jeździć na uczelnię na rowerze. Wspomnę o narzędziach: bookdown i r-exams umożliwiających sprawne przygotowanie ćwiczeń, quizów i testów. Opowiem też o tym, co niekoniecznie wyszło i mogło być inaczej. A także o bogatej informacji zwrotnej od studentów uzyskanej dzięki umożliwieniu anonimowych pytań (w tym na Facebooku) i dwóm anonimowym ankietom z otwartymi pytaniami. Dzięki temu feedbackowi powstają nowe pomysły! Wystąpienie jest kontynuacją opowieści o mojej przygodzie z dydaktyką statystyki (vide Ideatorium 2023). Przygoda trwa.

 

Tomasz Kopczewski
Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego

t.kopczewski@uw.edu.pl
,,Metoda nauczania Know Thyself; ekonomia, etyka i Data Science w jednym”

 

Zaprezentuję autorską metodę nauczania mikroekonomii. Oparta jest ona jest na sokratejskiej maksymie Poznaj Samego Siebie. Punktem wyjścia jest naturalna cecha ludzka – ciekawość oraz na przedstawieniu modeli mikroekonomicznych jako opowieści o człowieku. W edukacji ciekawość wiedz - science curiosity - rozumiana jako dążenie poznania nauki dla samej nauki powinna być ważnym czynnikiem motywującym do zdobywania wiedzy i samorozwoju. Rodzimy się z naturalną potrzebą eksperymentowania i doświadczania, potem ten typ ciekawość wraz z wiekiem ulega erozji. Mikroekonomia jest szczególnym przedmiotem, który z jednej strony wykładany tradycyjnie na zasadzie kredyt i tablicy (chalk and talk) może zniechęcić wielu studentów. Z drugiej strony ma ona niesamowity potencjał kreowania science curiosity, gdyż przedstawione podczas zajęć modele wprost odnoszą się do obserwowanych na co dzień zachowań ludzi. Pomimo notacji matematycznej modele te są opowieściami o ludziach, które przekazywane są zarówno w artykułach naukowych jak i ukryte są w dyskursie publicznym. Potrzebny jest jednak bodziec, który uruchomi tą ciekawość. Takim bodźcem może być naturalna chęć poznania samego siebie przez konfrontacje z opowieściami wynikającymi z modeli mikroekonomicznych z realnymi zachowaniami ludzi biorących udział w kursie. Poznaj siebie to metoda dydaktyczna wykorzystująca badania ad hoc, dzięki którym kreuje się w studentach ciekawość samego siebie, a przez to science curiosity. W tej metodzie:

  • studenci przed zajęciami biorą udział w badaniu ad hock, w którym przyjmują bierną rolę. Przed samym badaniem mogą nie mieć wiedzy dotyczącej jego tematyki;
  • tuż po badaniu są informowani, że wyniki badania będą służyły do przedstawienia modeli mikroekonomicznych i zachęcani są do próby odpowiedzi na pytania: czy ich decyzje były zgodne z teorią ekonomii, czy były optymalne lub efektywne oraz jak ich decyzje mogły wpływać innych uczestników badania/eksperymentu oraz czy były etyczne? W ten sposób nauczyciel kreuje wśród studentów information gap, poczucie deprywacji - niezaspokojoną potrzebę wiedzy na temat podjętych decyzji. Przez chęć poznania siebie pojawia się science curiosity;
  • dalej, podczas wykładów prowadzący wykorzystuje uzyskane dane z badania do prezentacji problemu i modeli teoretycznych. Prowadzący dąży do konfrontacji uzyskanych wyników z predykacjami teoretycznymi. Programy CAS służą do oceny zachowań modelu. Symulacje kalibrowane na danych uzyskanych z eksperymentów służą do określenia na ile wyniki studentów „mieszczą” się w predykcjach modeli teoretycznych;
  • jako ostatni punk prezentowane są implikacje praktyczne i etyczne wynikające zarówno z modeli teoretycznych jak i uzyskanych przez studentów wyników.

Metoda ta pomimo dużego potencjału kreowania motywacji do zdobywania wiedzy jest trudna do wprowadzana ze względu na ogromne nakłady ponoszone przez nauczycieli. Przygotowanie badań, zebranie i uporządkowanie danych oraz przygotowanie prezentacji na ich podstawie jest bardzo czasochłonne. Koszt ten nie spada z czasem, jak ma to miejsce w przypadku przygotowania materiałów tradycyjnych, które nie wymagają corocznie aż tak dużych nakładów na ich odświeżenie. Stworzone na potrzeby tej metody narzędzia IT bazują na darmowych odpowiednikach narzędzi Business Intelligence (BI) służących do szybkiego zebrania i transformacji surowych danych w gotowy raport podsumowujący uzyskane wyniki. Zmniejszają znacząco nakłady na wprowadzenie badań ad hoc w procesie dydaktycznym. Dzięki nim metoda nauczania jest możliwa do szerszego zastosowania. W tym rozwiązaniu połączono: 

  1. platformę do tworzenia eksperymentów ekonomicznych labsee.com jako źródło danych, 
  2. R-CRAN jako program do analizy statystycznej i symulacji,
  3. Markdown jako edytor raportów.

 

Małgorzata Kostrzewska, Roman Ruczyński
Politechnika Gdańska

malgorzata.kostrzewska@pg.edu.pl oraz roman.ruczynski@pg.edu.pl
„Czy można zmieniać historię? W poszukiwaniu skutecznych metod uczenia się”

 

Historia to podobno coś, co już było i nie można tego zmienić. Jednak interpretacja faktów bywa podporządkowywana polityce, trendom, zawłaszczana przez demagogów. Podobnie jest z historią architektury i urbanistyki. Zatem czy my, nauczyciele, mamy podawać studentom „prawdy objawione”, czy raczej prowokować do refleksji, krytycznego myślenia, interpretowania idei i własnej oceny ich realizacji? Jak przy tym sprawiać, aby zajęcia z historii były fascynującą przygodą, pogłębiały zainteresowania i dawały radość, zarówno studentom, jak i nauczycielom?
W naszym wystąpieniu opowiemy o tym, jak kształtujemy nasze zajęcia, rozumiejąc zmieniające się potrzeby młodych ludzi w zakresie uczenia się. Powiedzenie „lepsze jest wrogiem dobrego” nie jest naszym ulubionym podejściem.
Nie boimy się eksperymentować ani pytać studentów o to, co sądzą o naszych kolejnych małych rewolucjach. Wprowadzamy zróżnicowane metody i techniki dydaktyczne, aby studenci mogli doświadczać różnych form uczenia się. Nasze poszukiwania metodyczne skupiają się na próbie odpowiedzi na pytania:

  • Jak zwiększać efektywność uczenia się (uczenia się dla siebie, a nie dla nauczyciela)?
  • Jak uczynić proces uczenia się atrakcyjnym i angażującym?
  • Jak motywować studentów do uczenia się?
  • Jak budować u studentów poczucie odpowiedzialności za uczenie się i własny rozwój? 
  • Jak kształtować kompetencje przyszłości?
  • Jak dbać o czas wolny studentów?
  • Jak eliminować stres z procesu edukacyjnego?

Odpowiadając na te pytania, pokażemy naszą dydaktyczną drogę od tradycyjnych ćwiczeń oraz egzaminów do indywidualizowania i różnicowania procesów uczenia się: od tradycyjnego (stresującego) kolokwium, przez open-book exam po całkowitą z niego rezygnację, na rzecz pracy pogłębiającej osobiste zainteresowania i rozwijającej kreatywność. Dokąd nas ta droga doprowadzi? Sami nie wiemy, bo nieustannie kształtujemy i zmieniamy tę naszą historię, nie ustając w poszukiwaniach najciekawszej i najbardziej inspirującej ścieżki.

 

Katarzyna Kubiszewska, Aneta Sobiechowska-Ziegert
Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

katarzyna.kubiszewska@pg.edu.pl oraz aneta.sobiechowska-ziegert@pg.edu.pl 
„Tutoring Akademicki w Erze Szybkich Zmian: Jak Dostosować się do Nowoczesnych Wyzwań Edukacyjnych”

 

Tutoring akademicki zdefiniowany jako forma indywidualnego wsparcia edukacyjnego jest kluczowym elementem współczesnej edukacji. Wystąpienie będzie skoncentrowane na roli tutoringu akademickiego jako dynamicznego narzędzia dostosowanego do zmieniającego się krajobrazu edukacyjnego. Przedstawimy strategie i praktyki, które pozwalają tutorom / nauczycielom efektywnie reagować na nowoczesne wyzwania, takie jak rozwój technologii, różnorodność kulturowa, czy potrzeby studentów z różnymi stylami uczenia się.
Podczas wystąpienia pokażemy zmieniającą się rolę tutora w kontekście nowoczesnych narzędzi i technologii edukacyjnych. Omówimy wyzwania związane z tutorowaniem na odległość, w tym z utrzymanie zaangażowania studentów i efektywną komunikacją online, efektywnym wspieraniem i monitorowaniem procesu tutoringu akademickiego. Przedstawimy praktyczne strategie związane z budowaniem inkludującego środowiska edukacyjnego i radzeniem sobie z różnicami kulturowymi. Zaproponujemy narzędzia, które mogą stosować tutorzy w pracy ze studentami o różnych stylach uczenia się. Podczas wystąpienia zachęcimy do dyskusji na temat najlepszych praktyk i innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie tutoringu akademickiego w kontekście nowoczesnych wyzwań edukacyjnych.

 

Marta Kuc-Czarnecka
Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

marta.kuc@pg.edu.pl
„Roulette of Hell: Grywalizacja w Statystyce Matematycznej”

 

Roulette of Hell to gra wykorzystana do prowadzenia wykładu z przedmiotu Statistics II (II stopień, zajęcia w języku angielskim). Statistics II to tak naprawdę statystyka matematyczna, która sprawia trudność nawet wtedy, kiedy nauczana jest w macierzystym języku. Celem gry było odczarowanie "nudnego i abstrakcyjnego" przedmiotu, zapewnienie przyjaznej atmosfery na zajęciach, która sprzyja uczeniu się, a także zadbanie o wysoką frekwencją na wykładzie. Gra posiada dość złożoną mechanikę, pojawiają się w niej cotygodniowe quizy, zadania podsumowujące bloki tematyczne, zadania grupowe, a także tworzenie memów i granie w pokera!

 

Krzysztof Maj 
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
kmmaj@agh.edu.pl
„Ad ludum delphini. Słowo o edukacji i nauce na YouTubie” - wykład na scenie plenerowej

 

W wystąpieniu podzielę się w gruncie rzeczy dwoma doświadczeniami. Po pierwsze, skrajnej niechęci wobec treści, co to ucząc bawią, a więc są edukacyjne, czyli na pewno nudne. Po drugie zaś, trzyletnimi doświadczeniami tworzenia filmów i streamowania na YouTubie niezależnie od pracy akademickiej – a przede wszystkim o tym, jakie to może być bezproblemowe. Będzie więc dużo o grach, nauczaniu imersywnym, tutoringu oraz zacieśnianiu więzów społecznych.

 

Marta Muchewicz
Samorząd Studentów Politechniki Gdańskiej
marta.muchewicz@sspg.pl
„Jak edukacja wyższa może sprostać wymaganiom nowej generacji studentów” - wykład otwarcia

 

Dzisiaj oczekiwania i potrzeby studentów wobec edukacji wyższej zdają się być wyzwaniem większym niż kiedykolwiek wcześniej. W ramach wykładu "Oczekiwania a rzeczywistość: Jak edukacja wyższa może sprostać wymaganiom nowej generacji studentów?" chciałabym przyjrzeć się tym wyzwaniom z unikalnej perspektywy, studenckiej. 
Podczas tej prezentacji skoncentruję się na wyzwaniach, z jakimi mierzą się dziś uczelnie,  m.in. brakiem zainteresowania programami studiów ze strony młodych ludzi, zupełnie nowym podejściem do studiowania i brakiem gotowości na zmianę u wielu wykładowców.
Poszukam również rozwiązań – omówię aspekty wpływające na jakość doświadczenia studenckiego, włączając w to metody nauczania, elastyczność programów studiów oraz wsparcie dla rozwoju kompetencji. 
Zastanowimy się również nad rolą wykładowcy akademickiego wobec zmian zachodzących w świecie, głównie rozwoju nowych technologii, genAI. Chciałabym także poszukać odpowiedzi na nieco kontrowersyjne pytanie: czy i jaki wykładowca jest dziś potrzebny studentom. 

 

Lidia Pokrzycka
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Politologii i Dziennikarstwa

lpokrzyc@wp.pl
Zastosowanie gry Eurodesk „Time to Move” w szkolnictwie wyższym

 

Przedstawienie koncepcji gry „Time to Move” Eurodesku i jej zastosowania w praktyce nauczania. „Time to Move” jest to gra mobilizująca do mobilności oraz zainteresowania grantami europejskimi. Zajęcia rozpoczynają informacje wstępne związane z Eurodeskiem i Wolontariatem Europejskim, projektami UE, z których mogą korzystać młodzi ludzie (do 30 roku życia). Kolejny etap warsztatów opiera się na wybraniu misji i rozegraniu gry karcianej, w której sprawdza się wiedzę studentów z zakresu kreatywnego myślenia, posiadanych już informacji o Europie, inicjatywach europejskich dostępnych w ramach sieci Eurodesk, Erasmus+ itp. W następnych modułach warsztatów należy wykazać się umiejętnościami przeprowadzania wywiadów z uczestnikami wyjazdów w ramach programu Erasmus+, czy Wolontariatu Europejskiego. Możliwe jest również wykorzystanie materiałów z Eurodesku, w których są opisane studia przypadków studentów korzystających z szans danych przez Unię Europejską. Na podstawie wywiadów i materiałów określa się słabe oraz mocne punkty działań podjętych przez uczestników wyjazdów. Kolejny etap to przygotowanie się do realnej misji, określa się wtedy korzyści z wyjazdu do wybranego kraju i zapoznaje z wszelkimi procedurami wyjazdowymi, a następnie aplikuje o pobyty szkoleniowe. Zajęcia kończy szkolenie przygotowane przez uczestników warsztatów, dla innych studentów uczelni z zakresu działań projektowych, aplikacji na wyjazdy zagraniczne, wolontariaty. W trakcie wystąpienia zostanie zaprezentowana koncepcja gry, możliwości jej dostosowania do specyfiki kierunków studiów oraz efekty takich zajęć prowadzonych ze studentami public relations.

 

Mariusz Ruchwa
Politechnika Koszalińska

mariusz.ruchwa@tu.koszalin.pl
„Jak uczę trudnych zagadnień, bez kolokwium, bez stresu, ale z sukcesem” 

 

Uczę studentów kierunku Budownictwo przedmiotu Mechanika Budowli, trudnych i ważnych obliczeń konstrukcji budowlanych. Łączę tradycję i nowoczesność. Nawet jeśli realizuję kurs w trybie stacjonarnym, to ma on swoje dopełnienie w chmurze obliczeniowej Google Workspace/Classroom. Wszystkie materiały (z wykładów, ćwiczeń i inne) udostępniam studentom przed zajęciami. W trakcie zajęć studenci uzupełniają notatki, koncentrują się na zrozumieniu zagadnień i nauce stosowania omawianych metod obliczeń. Podczas wykładów często odwołuję się do realnych zastosowań, pokazuję przyniesione ze sobą modele konstrukcji oraz zadaję „pytania angażujące”, aby wspólnie rozwiązywać problemy. Na moich zajęciach nie ma kolokwium, ani kartkówek, nikt nie boi się podejść do tablicy. Motorem zaangażowania studentów do pracy przez cały semestr są m.in. indywidualne zadania obliczeniowe, do wykonania poza zajęciami. Aby zadania rozwiązać, należy pracować z notatkami i wykonać kilka wariantów obliczeń, różnymi metodami. Jedni wykonują zadania biegle, inni potrzebują konsultacji, poznają treści w swoim tempie. Pracuję ze wszystkimi wspólnie i jednocześnie indywidualnie z każdym studentem (na zajęciach oraz konsultacjach). Żeby ułatwić obliczenia, podsuwam studentom nowoczesne narzędzia obliczeniowe uzupełnione o własne implementacje modeli teoretycznych. Mam kontrolę nad ich pracą (czy jest samodzielna itp.). Zadania są wydawane poprzez Classroom i w tym samym środowisku składane do dodatkowych konsultacji oraz oceny. Z semestru na semestr coraz liczniejsze grono studentów zdobywa bardzo dobre oceny.

 

Sabina Świtała
Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej

sabina.switala@uwr.edu.pl
„Edukacyjne ARpeggio – aplikacje do tworzenia rozszerzonej rzeczywistości
w dydaktyce akademickiej” 

 

Edukacyjne ARpeggio, wpisane w tytuł wystąpienia, to zamierzona gra słów, która wskazuje na kierunek podjętego w wystąpieniu tematu. Tak jak arpeggio rozbija akord na pojedyncze nuty, tworząc bogatszą, bardziej złożoną strukturę muzyczną, tak AR rozbija rzeczywisty obraz świata, dodając do niego wirtualne elementy, budując nowe warstwy. Badania potwierdzają, że wykorzystywanie w pracy ze studentami materiałów AR może przyczynić się do poprawy zrozumienia skomplikowanych tematów, zwiększenia zaangażowania oraz obniżenia poziomu obciążenia poznawczego. Dostęp do profesjonalnych – gotowych pomocy w formie AR jest jednak utrudniony ze względu na koszty, a oferowane zasoby nie zawsze spełniają oczekiwania nauczycieli. Dobrym rozwiązaniem mogą okazać się aplikacje do tworzenia AR z załączoną biblioteką obiektów 3D, umożliwiające przygotowanie dostosowanych do konkretnych potrzeb pomocy naukowych. Edukacyjne ARpeggio potraktować można jako swoistą strategię pracy, która opiera się na tworzeniu przez nauczycieli spersonalizowanych materiałów dydaktycznych z wykorzystaniem technologii AR, a także na angażowaniu studentów do kreowania własnych projektów AR na określone tematy. Podobnie jak arpeggio tworzy harmonijną sekwencję, tak samo ARpeggio zakłada zaplanowanie spójnych zajęć, w których poszczególne treści są dopełniane poprzez nałożone na nie elementy interaktywne. Podczas wystąpienia przedstawione zostaną wybrane aplikacje do tworzenia AR, które wpisują się w zaproponowaną strategię pracy (zakres nauk humanistycznych).

 

Tomasz Walasek, Przemysław Stencel
Politechnika Częstochowska

tomasz.walasek@gmail.com
„Mity e-learningu”

 

W moim wystąpieniu, chciałbym zmierzyć się ze strachami i mitami, które narosły wokół edukacji zdalnej. Chciałbym powiedzieć o tym, czym różni się rozpaczliwa, awaryjna proteza procesu edukacyjnego czasu pandemii od e-learning czasu pokoju i spokoju. Mam nadzieję, że uda mi się pokazać również jeden lub kilka przykładów zadań, które odczarują złe emocje narosłe wokół edukacji zdalnej.

 

Alicja Zagrodzka
Akademia Pedagogiki Specjalnej im M. Grzegorzewskiej w Warszawie

alaza@aps.edu.pl
„Bez "haczyka". Wolność i bezpieczeństwo od pierwszych zajęć do egzaminu”

 

Studenci pierwszego roku mają za sobą lata doświadczeń szkolnych, przeważnie ze szkoły systemowej. Jeśli osoba prowadząca zajęcia proponuje im model edukacyjny, który różni się od znanego im modelu, napotyka na ich nieufność i opór: studenci zastanawiają się, gdzie jest "haczyk", i jak szybko okaże się, że miało być inaczej, ale jest tak samo, jak zwykle. Prowadzę na ogół zajęcia z historii wychowania: wykłady, zakończone egzaminem na ocenę i ćwiczenia, zakończone zaliczeniem bez oceny. Przez ponad 20 lat wypracowywałam swój własny model pracy dydaktycznej. Inspirowałam się pedagogiką znanych mi postaci historycznych, takich jak Sokrates, Vittorino da Feltre, Maria Montessori, Celestyn Freinet, Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska, a także współczesną nam "Szkołą w Chmurze". Inspirowałam się również duchowością chrześcijańską, "Szkołą dla Rodziców i Wychowawców", "Porozumieniem bez Przemocy" (Nonviolent Communication, NVC) i Podejściem Skoncentrowanym na Rozwiązaniach (Solution Focused Approach).
Po wieloletnim procesie poszukiwań i eksperymentów mam wreszcie poczucie, że mój model jest gotowy. Uważam też, że może być inspirujący dla innych osób. Prowadzenie zajęć w moim modelu polega na stwarzaniu bezpiecznej przestrzeni do uczenia się w wolności: od pierwszych zajęć do egzaminu włącznie. Jest to model dość radykalny i nie ma w nim "haczyka". Jest zarazem dość uniwersalny - można go zastosować na zajęciach z różnych przedmiotów humanistycznych i społecznych, zarówno na ćwiczeniach jak i na wykładach lub seminariach. Zastosowanie go wymaga od osoby prowadzącej wiedzy i umiejętności komunikacyjnych oraz empatii wobec siebie i innych. Efekty, jakie przynosi praca w tym modelu, dają dużo satysfakcji i zadowolenia: zarówno osobie prowadzącej, jak i studentom. Dzieje się tak dlatego, że zaspokojenie potrzeb wolności i bezpieczeństwa nie tylko ma wartość samo w sobie, ale również stwarza sprzyjające warunki do zaspokojenia innych potrzeb: szacunku, godności i samoakceptacji oraz uczenia się, rozwoju, inspiracji, dzielenia się swoimi przeżyciami i pomysłami, przyczyniania się do wzbogacania życia innych, współpracy, informacji zwrotnej, sensu. A o to przecież chyba w naszej pracy chodzi. Przedstawię trzy aspekty modelu, który wypracowałam: strukturę zajęć, formę egzaminu i relację: osoba prowadząca zajęcia - studenci.